nəcib

sif. <ər.>

1. Nəcabəti, əsli olan; əsilli, soylu, nəcabətli. <Heydər bəy:> Amma sizə lazımdır ki, bizim kimi nəcib kimsənələrə bir çörək yolu göstərəsiniz. M. F. A.. <Həsən:> Kişi nəcib nəsildən olduğunu hamıya apaçıq göstərdi. Ə. H..

2. Alicənab, yaxşı, ürəyi təmiz. <Gülçöhrə:> Arşınmalçının üzü nəcib adamın üzünə oxşayır. Ü. H.. Silistçi Sədrəddin bəy yaxşı, nəcib adamlardan birisi idi. S. M. Q.. Üz-gözündən bilinir ki, qonağın nəcib oğlandır. M. Hüs.. // İs. mənasında. <Rəhim:> Belə olan surətdə rüsxət ver, gedim, sübut gətirim ki, mən özüm də nəciblərdənəm. N. V..

3. məc. Təmiz, pak, müqəddəs. Nəcib duyğu. Musiqi yüksək, nəcib hisslər ifadə edir. – Bəsləyirəm mən səni nəcib əməllərimlə; Deyirəm ki, bağban ol bizim bu gözəl bağa. S. Rüst.. Yeni sədrin cəsarətli sözləri, nəcib arzuları Həbibə bir az qəribə görünsə də, Mədədin bugünkü söhbəti ona bərk təsir eləmişdi. Ə. Vəl..

4. məc. dan. Qəşəng, gözəl, incə, zərif. Nəcib üz (sifət). – <Qızın> uzun, nəcib barmaqlarına diqqət edir, fikrinə gəlir ki, bu barmaqlar sənət üçün yaranmışdır. M. C..

◊ Nəcib qazlar – adətən başqa qazlarla kimyəvi reaksiyaya girməyən qazlar. Nəcib metallar – havada oksidləşməyən metallar (qızıl, gümüş, platin).